Mai cua đinh núi (Trionyx steindachneri) có gai trên lưng tốt hơn mai Cua đinh nước (Trionyx senensis), đều thuộc Họ Trionycidae.
Mai mầu xanh lục, giữa xương sống có 8 đôi sườn quanh rìa nhiều yếm, khô, sạch thịt, không hôi, không vụn nát, nặng được trên 250g là tốt.
Tính vị: vị mặn, tính bình.
Quy kinh: : Vào kinh Can, Tỳ, Phế.
Tác dụng: bổ âm, trừ nhiệt, trừ nóng âm ỉ trong xương, trụy thai.
Chủ trị: tích huyết sinh băng, trị u nHọt đau tức; trĩ sang, sỏi sạn, trị kinh giản.
- Can phong nội động, bệnh có sốt giai đoạn cuối, phần âm và tân dịch bị hao tổn hoặc gân cơ không được nuôi dưỡng biểu hiện run tay, chuột rút và co giật, mạch Tế Sác, lưỡi khô, rêu lưỡi ít: Miết giáp hợp với Mẫu lệ, Thục địa, A giao và Bạch thược.
. Phần âm và tân dịch hư hao ở giai đoạn cuối của bệnh có sốt biểu hiện sốt về đêm, buổi sáng sốt hạ, không ra mồ hôi, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít: Miết giáp hợp với Thanh hao và Mẫu đơn bì trong bài Thanh Hao Miết Giáp Thang.
. Âm hư nội nhiệt biểu hiện sốt về chiều và ra mồ hôi trộm: Miết giáp hợp với Ngân sài hồ và Ðịa cốt bì.
- Sốt rét mạn tính kèm với vô kinh biểu hiện đau và cứng nghi bệnh, khối cứng chắc ở vùng bụng và thượng vị: Miết giáp phối hợp với Tam lăng, Nga truật, Mẫu đơn bì và Ðại hoàng.
Liều dùng: Ngày dùng 12 - 16g.
Cách Bào chế:
Theo Trung Y: Lấy một phần rượu bỏ vào hai phần tro bếp ngâm rồi gạn lấy nước trong, bỏ miết giáp vào ngâm một đêm rồi nấu cho nhừ (Bản Thảo Cương Mục).
Ngâm nước, rửa sạch thịt da, phơi khô, dùng cát nóng sao vàng. Tẩm giấm (10kg dược liệu dùng 3kg giấm), rửa qua, phơi khô.
Theo kinh nghiệm Việt Nam: Trước hết cần làm sạch màng và thịt bằng các cách sau đây:
Luộc sôi 1 - 2 giờ (có người cho luộc làm mất chất). Ngâm nước phèn một đêm (lkg dược liệu dùng 20g phèn, đổ ngập nước, quấy cho tan) (cách này thường dùng tại Viện Đông y).
Ngâm nước vôi loãng (1kg dược liệu 20g vôi sống) 3 ngày, mỗi ngày thay nước 1 - 2 lần.
Sau khi ngâm, dùng bàn chải tre đánh sạch thịt màng tự nó sẽ rời ra từng mảng; rửa sạch, để ráo, tẩm nước gừng, để khô. Dùng cát nóng sao vàng, lại tẩm với giấm, để khô, rủa qua, sấy nhẹ hoặc phơi khô. Giã dập dùng vào thuốc thang.
Không nên để cả cái mai mà nướng trực tiếp lên than hồng (như nhiều nơi vẫn làm) rồi nhúng vào chậu giấm (3 lần) vì như vậy bị cháy và kém phẩm chất, hao nhiều.
Bảo quản: để nơi khô ráo thỉnh thoảng đem phơi vì dễ bị sâu bọ ăn.
Kiêng kỵ: âm hư, dạ dày yếu, hay tiêu chảy và đàn bà có thai, hay nôn mửa thì không nên dùng.
